Çanakkale Şehitler Abidesi: Türk Milletinin Kahramanlık Simgesi
Çanakkale Şehitler Abidesi |
Çanakkale Şehitler Abidesi Hakkında
Çanakkale Şehitler Abidesi, Türk milletinin tükenmezliğinin simgesi, birlik ve beraberliğimizin kanıtıdır. Çanakkale Savaşları’nda şehit düşen yaklaşık 253 bin kahramanımızı simgeleyen anıtlar arasında en görkemlisidir. Bu anıt, hepimizin gönlünde geleceğe güven yansıtan; Türk milletinin en zor döneminde bile yedi düveli dize getirebileceğini ve vatan topraklarını ebediyen koruyacağını gösteren bir simgedir.
Proje Süreci ve Özellikleri
Çanakkale Şehitler Abidesi’nin projesi, 1944 yılında Milli Savunma Bakanlığı tarafından açılan bir proje yarışmasıyla belirlenmiştir. Yarışmaya 37 proje katılmış; mimarlar Feridun Kip, Doğan Erginbaş ve İsmail Utkular’ın hazırladığı proje kazanmıştır. Bu mimarlar Türk üniversitelerinde okumuşlardır. Proje, abideyi tasarlayan ve inşa sürecini yöneten mimarların vizyonunu yansıtmaktadır.
Mimari Yaklaşım
Abide, Türk milletinin kahramanlığını ve şehitlerin anısını yücelten bir yaklaşımla tasarlanmıştır. Anıtın mimarisi, hem anıtsal hem de sade bir görünüme sahiptir.
Sembolizm
Abide, Türk bayrağı, kabartmalar ve diğer sembollerle donatılmıştır. Bu semboller, Türk milletinin bağımsızlık mücadelesini ve şehitlerin vatan için yaptığı fedakarlığı temsil etmektedir.
Malzeme
Abide’nin yapımında dayanıklı ve uzun ömürlü malzemeler kullanılmıştır. Granit taşları, abideye hem estetik bir görünüm kazandırmış hem de sağlamlığını artırmıştır.
Boyutlar
Abide, 41,7 metre yüksekliğinde olup, dört ayak ve bir kubbeden oluşmaktadır. Bu boyutlar, abideyi uzaktan görülebilir ve etkileyici kılmaktadır.
Anıtın İnşası ve Açılışı
Proje, gerekli kurumların onayını aldıktan sonra inşa sürecine geçilmiştir.
- 12.04.1954 tarihinde ihaleye çıkarıldı; 1.648.234 TL’ye ihale edildi.
- 19.04.1954’te abidenin temeli törenle atıldı.
- 14.01.1955’te yapılan bir kontrolde, abide’nin şartnameye uygun yapılmadığı tespit edilerek inşaat durduruldu. Müteahhit ile yapılan sözleşme bozuldu.
İkinci defa ihaleye çıkarılan abide inşaatı, 10.09.1957’de 1.708.918 TL’ye ihale edildi. Sözleşme gereği abidenin 1958 Temmuz’unda bitirilecekti. Ancak, bazı nedenlerle inşaat 15.01.1958’de yeniden yarıda kaldı. Bu durum üzerine, 1957 yılında Milliyet Gazetesi tarafından 45 gün süren gazete ve radyo kampanyası başlatıldı. Kampanya sonucunda:
- 1.686.251 lira halktan ve müesseselerden,
- 600.000 lira Büyük Millet Meclisi’nden,
- 100.000 lira İstanbul Belediyesi’nden olmak üzere toplam 2.386.251 lira toplandı.
Böylece, inşaat 15 Mart 1958’de yeniden başladı. Nihayet, inşaat 1960 yılında tamamlandı. Çanakkale Şehitler Abidesi yaklaşık 4 milyon liraya mal oldu. 21 Ağustos 1960’da törenle açıldı. 2005 yılında restorasyondan geçti.
Anıt Yerinin Tespiti
Abide’nin nereye yapılacağı konusu ilk olarak Alçıtepe olarak düşünülmüştür. Ancak, arazinin engebeli ve denizden uzak olması nedeniyle bu fikirden vazgeçilmiştir. Daha sonra yapılan araştırmalar sonucunda, Hisar Burnu’nun (50 metre rakımlı) abide için daha uygun bir yer olduğuna karar verilmiştir. Bu karar, abide’nin hem görsel olarak etkileyici olmasını hem de ziyaretçiler tarafından kolayca ulaşılabilmesini sağlamıştır.
Anıtın Ölçüleri
- Kapladığı alan: 625 m²
- Ayak sayısı (sütun): 4 adet
- Ayaklar arasındaki mesafe: 10 metre
- Bir ayağın ebadı: 7,5 x 7,5 metre
- Anıtın yüksekliği: 41,70 metre
Abide’nin Ayaklarındaki Rölyefler
- Denize Bakan Rölyefler: Abide’nin denize bakan dört ayağında, deniz savaşlarını tasvir eden rölyefler yer almaktadır. Bu rölyeflerde, donanma gemilerinin çatışması, denizdeki kahramanlıklar ve askerlerin fedakarlıkları anlatılmaktadır.
- Karaya Bakan Rölyefler: Abide’nin karaya bakan dört ayağında ise kara savaşlarını tasvir eden rölyefler bulunmaktadır. Bu rölyeflerde, siperlerdeki çatışmalar, askerlerin hücumu, yaralı askerlere yardım ve diğer kara savaşlarına ait sahneler yer almaktadır.
Dört sütun üzerine oturtulan anıt, milletimizin sağlam temellere dayandığını ve yıkılmaz olduğunu simgeler. Uzaktan bakıldığında ise Mehmetçiğin “M” harfi şeklinde görüldüğü söylenir. Anıtın tavanına mozaikten Türk bayrağı işlenmiştir.
Tarihi Arka Plan
Anıtın bulunduğu bölge, 25 Nisan 1915 günü İngilizler tarafından işgal edilmiş; ancak 27 Nisan’da Fransızlara bırakılmıştır. Bu bölge, 25 Nisan 1915 – 9 Ocak 1916 tarihleri arasında işgal altında kalmıştır.
9 Ocak 1916, Çanakkale Savaşı’nın sona erdiği ve Türk milletinin büyük bir zafer kazandığı tarihi bir gündür. Bu zafer, Türk milletinin bağımsızlık mücadelesinde önemli bir dönüm noktası olmuş ve “Çanakkale Ruhu”nu ortaya çıkarmıştır.
Çanakkale Şehitler Abidesi Bölümleri
- Müze
- Sembolik Şehitlik
- Türk Bahçesi
- Yaralı Asker Anıtı
- Meçhul Asker Şehitliği
- Vatan ve Milli Mücadele Anıt Rölyefi
- Mustafa Kemal Çanakkale’de Anıtı
- Cami
Tören Alanı
Alanda yer alan 25 metre uzunluğundaki bronz bayrak direği, Amerika’da yaşayan soydaşımız Nazmi Celal tarafından hediye edilmiştir. Aynı bayrak direğinden Anıtkabir’de de bulunmaktadır.
Müze
Şehitler Abidesi’nin altındaki salonda hizmet veren müze 1971 yılında açılmıştır. Çanakkale Savaşları’nı gösteren krokiler, fotoğraflar, çeşitli kaplar, savaş malzemeleri ve kemiklere saplanmış mermi, şarapnel parçaları ile mermi çekirdeklerinin havada birbirleriyle çarpışmaları sonucu meydana gelen ilginç şekiller gibi eserler sergilenmektedir.
Sembolik Şehitlik
2007 yılında ziyarete açılan bu şehitlik, (önceki sembolik şehitlik kaldırılmıştı) isimleri tespit edilebilen 59.408 şehidimizin adlarını içermektedir. Her kabir için cam yazıtlar bulunmaktadır. Cam yazıtın her iki yüzünde toplam 36 şehidin adı, baba adı, rütbesi, memleketi, doğum ve ölüm tarihleri yazılıdır. Şehitlik, adacıklara ayrılarak her il için ayrı bölümler oluşturulmuştur. Sembolik şehitlik kabirleri, 2015 yılında yenilenmiştir. Eskiden şeffaf cam olan kabir taşları; güneş ışığı, yağmur ve tozlanma nedeniyle okunamaz hale gelmekteydi. Yeni yapılandırma ile camlar arasına Türk bayrağı yerleştirilmiş; böylece hem daha güzel bir görüntü elde edilmiş hem de üzerindeki figürlerin okunması kolaylaşmıştır.
Türk Bahçesi
Çanakkale Şehitler Abidesi’nin yanındaki Türk Bahçesi, dört girişe sahip olup, çevresi yeşillik ve çiçeklerle süslüdür. Doğu kapısından girildiğinde, solda Mehmet Akif Ersoy’un “Çanakkale Şehitlerine” şiiri; sağda ise Osmanlı döneminde vilayetlere göre şehit sayıları ve toplamda 59.408 şehidin bilgileri cam panolarda yer almaktadır. Bahçenin ortasında, açılmamış bir lale tomurcuğunu temsil eden ve Osmanlı’nın Çanakkale dışındaki sekiz cephedeki kayıplarını simgeleyen sekiz siyah bayrakla süslü bir figür bulunur.
Yaralı Asker Anıtı
Çanakkale Şehitler Abidesi bahçesinde yer alan, Tankut Öktem’in yaptığı Yaralı Asker Anıtı, biri yaralı, diğeri onu taşıyan iki askeri simgelemektedir.
Meçhul Asker Şehitliği
10 Mart 2003’te, Türkiye’nin Avustralya Büyükelçiliği’ne teslim edilen meçhul bir Türk askerinin başı, 18 Mart 2003’te Çanakkale Şehitleri Anıtı’na dini ve resmi törenle defnedilmiştir.
Vatan ve Milli Mücadele Anıt Rölyefi
Çanakkale Şehitler Abidesi’nin önünde bulunan ve 2004 yılında yapılan Vatan ve Milli Mücadele Anıt Rölyefi, 45 metre uzunluğu ve 3,5 metre yüksekliğiyle Türkiye’nin bağımsızlık mücadelesini ve kahramanlık destanını anlatan önemli bir eserdir. Rölyef, Çanakkale Savaşı’ndan başlayarak Kurtuluş Savaşı’na kadar uzanan süreçteki önemli olayları ve kahramanlıkları tasvir eder. Zamanla oluşan yıpranmalar nedeniyle, aslına sadık kalarak ve daha dayanıklı malzemeler kullanılarak restore edilmiştir. Bu çalışma, Cumhuriyetimizin 100. yılı olan 2023’te tamamlanmıştır.
Mustafa Kemal Çanakkale’de Heykeli
Metin Yurdanur tarafından yapılan bu heykel, Mustafa Kemal’in Çanakkale Savaşı’ndaki yükselişini sembolize eden üçlü bir kompozisyon şeklindedir.
Çanakkale Şehitler Abidesi Camii,
2019 yılında hizmete giren cami, 1992 yılında yapılan eski mescidin yerine inşa edilmiştir.
Çanakkale Deniz Zaferi’nin 104. anma gününde (18 Mart 2019) açılmıştır.
Cami, 160 metrekarelik bir alana sahiptir ve ahşap mimarisiyle dikkat çekmektedir.
Ayrıca, cami aynı anda 350 kişinin ibadet edebileceği bir kapasiteye sahiptir. Bu özelliğiyle özellikle yoğun ziyaretçi akınının olduğu dönemlerde büyük bir ihtiyacı karşılamaktadır.
Tören Alanı
Çanakkale Şehitler Abidesi Tören Alanı, anıta gelen ziyaretçilerin geçtiği geniş bir alandır. Törenlerin düzenli bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için platform, ses sistemi ve oturma alanları gibi düzenlemeler yapılmıştır. Alan, özellikle 18 Mart Çanakkale Zaferi ve Şehitleri Anma Günü gibi önemli milli anma törenlerine ev sahipliği yapmaktadır.
------------------------------------------------------------------
Bu sayfada yer alan bilgiler, güvenilir kaynaklardan derlenmiş olup, site sahibi tarafından bizzat yerinde yapılan incelemelerle desteklenmiştir. Çanakkale Şehitler Abidesi ve Türk Şehitlikleri hakkında doğru ve güncel bilgileri sunmayı amaçlayan bu içerik, öğrenciler ve araştırmacılar tarafından güvenle kullanılabilir."
Kaynaklar
- Çanakkale Valiliği
- Çanakkale Tarihi Alan Başkanlığı
- Sarısıvat Web Sitesi (www.sarisivat.com)
- Sayfa Sahibi: Hüseyin Aşkı
- Vikipedi – Çanakkale Şehitleri Anıtı
- CanakkaleSehitlik.net (Çanakkale Şehitler Abidesi)
- Çanakkale Savaş Alanları Gezi Günlüğü – Ramazan EREN (5. Baskı)
- Mahallinde İnceleme
- Çanakkale Şehitler Abidesi ve çevresi defalarca bizzat ziyaret edilerek incelenmiştir.
- Bu sayfadaki tüm fotoğraflar Hüseyin Aşkı tarafından çekilmiştir.
- Sayfa Sahibi: Hüseyin Aşkı
- Çanakkale Şehitler Abidesi ve çevresi defalarca bizzat ziyaret edilerek incelenmiştir.
- Bu sayfadaki tüm fotoğraflar Hüseyin Aşkı tarafından çekilmiştir.
Çanakkale Şehitler Abidesi Fotoğrafları
![]() |
18 Mart 2017 Çanakkale Zaferi TörenleriÇanakkale Şehitler Abidesi!nde Sanal Gezinti |
"Bu sayfada yer alan bilgiler, güvenilir kaynaklardan derlenmiş olup, site sahibi tarafından bizzat yerinde yapılan incelemelerle desteklenmiştir. Çanakkale Şehitler Abidesi ve Türk Şehitlikleri hakkında doğru ve güncel bilgileri sunmayı amaçlayan bu içerik, öğrenciler ve araştırmacılar tarafından güvenle kullanılabilir."
Yorumlar
Yorum Gönder