Biga Çarşı Camii: Tarih, Mimari ve Son Dönem Restorasyonu

Fotoğraf : Biga Çarşı Camii ve Şadırvanı 

Biga Çarşı Camii: Tarih, Mimari ve Son Dönem Restorasyonu

Biga Çarşı Camii ve hemen önünde bulunan şadırvan, Çanakkale iline bağlı Biga ilçesinin merkezinde, Hükümet Konağı Meydanı'nın hemen yanında konumlanan önemli bir tarihi ve kültürel miras yapısıdır. Biga'nın merkez camisi olarak kabul edilen bu yapı, sarı taşlardan inşa edilmiş olup, ilçe merkezinde görülebilecek başlıca yerler arasındadır.

Tarihsel Gelişim

Biga Çarşı Camii'nin ilk olarak 15. yüzyılda Gazi Umur Bey tarafından inşa ettirildiği bilinmektedir. Yapı, bir dönem büyük bir yangın geçirerek hasar görmüş. Bazı kaynaklara göre, yangın sonrası onarım görerek 1911 senesinde tamamlanmıştır. Bu onarımda caminin Kayserili Mehmet Sadık Usta tarafından restore edildiği de belirtilmektedir.

Caminin kitabesinden, mimarının Gelibolulu Tahsin Ağa olduğu anlaşılmakta ve 1911 yılında inşa edildiği bilgisi yer almaktadır. Caminin marangozluk işlerini ise aslen Gelibolulu olup Biga'ya yerleşen marangoz Osman Çavuş (Osman Kandemir) yapmıştır. Caminin minaresi, bir Hristiyan olan Rum Hristo tarafından inşa edilmiştir.

Mimari Özellikler

Biga Çarşı Camii, tamamen kesme taştan yapılmış olup, beş yüz kişilik bir kapasiteye sahiptir. Cami, kare bir sahın, son cemaat mahalli ve üzerinde bulunan kadınlar mahfilinden oluşmaktadır. Yapı, dikdörtgen formludur. Caminin tavanı ahşap konstrüksiyonlu olup, sahının orta kısmında pandantiflerle altıgen kasnağa oturan büyük bir kubbe yer alır; bu kubbenin tepesi zemininden yaklaşık 17 metre yüksekliktedir. Caminin güneydoğu duvarında yüksek, taş mihrap bulunur; sağında ahşap minber, solundaki ahşap sütunun önünde ise ahşap vaaz kürsüsü mevcuttur.

Caminin minaresinde bulunan 99 basamak, Allah'ın 99 ismini sembolize etmektedir. Minare tamamen kesme taştan yapılmıştır. Caminin yanında eski bir hamam kalıntısı da bulunmaktadır.

Şadırvan

Caminin hemen önünde yer alan Biga Tarihi Şadırvanı, Çarşı Camii ile aynı dönemde yapılmıştır. Onikigen (12 kenarlı) çokgen şeklinde tamamlanan şadırvan, Osmanlı ve Selçuklu mimarisinden esinlenilerek inşa edilmiştir. Şadırvan, 12 ince ve estetik sütuna sahip olup, ahşap örtülüdür ve çeşme kısmı mermerdir. Şadırvanın üzerindeki kitabelerden, H.1325 / M. 1907-1908 yılında yapıldığı ve Kayserili Mehmet Sadık Usta tarafından yapıldığı, banisinin ise Hacı Mustafa Efendi olduğu anlaşılmaktadır. Şadırvanın tamamlanmasının ardından üç gün boyunca çeşmelerden şerbet akıtıldığı rivayet edilir.

Son Dönem Restorasyon ve Açılış

Biga İlçesi Merkez Çarşı Camii, Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen bir restorasyon çalışmasından geçmiştir. Bu çalışmaların ardından cami, 21 Kasım 2019 tarihinde düzenlenen bir törenle yeniden ibadete açılmıştır. Açılış törenine o dönemde Gençlik ve Spor Bakanı Dr. Mehmet Muharrem KASAPOĞLU, Çanakkale Milletvekili Bülent TURAN, Çanakkale Valisi Orhan TAVLI, İl Müftüsü Arif GÖKCE ve Biga İlçe Müftüsü Ramazan ORHANLI gibi isimler ve çok sayıda vatandaş katılmıştır. Camii, Çanakkale Müftüsü Arif GÖKCE’nin yaptığı dua ile tekrar ibadete açılmıştır.

Hüseyin AŞKI
10.12.2025

Kaynaklar:

https://www.instagram.com/reel/DGbS7hLN1ED/

https://www.biga.bel.tr/kulturel-miraslar/biga-carsi-cami

https://canakkale.diyanet.gov.tr/sayfalar/contentdetail.aspx?MenuCategory=Kurumsal&ContentId=1637

https://nomatto.com/carsi-camii-ve-sadirvan

https://canakkale.ktb.gov.tr/TR-70495/inanc-turizmi.html

https://www.kaleninsesi.com/haber/22464848/biganin-tarihi-yerleri

http://www.canakkale.gov.tr/biga

https://bigacarsambapostasi.com/cumhuriyetin-100-yilinda-biga/

Fotoğraf : Hüseyin AŞKı