Çanakkale'de Tarım ve Hayvancılığın Güncel Görünümü (2024)
Çanakkale’de Tarım ve Hayvancılığın Güçlü Yüzü
Çanakkale, yalnızca tarihiyle değil, bereketli toprakları ve güçlü üretim altyapısıyla da ülkemizin önemli tarım ve hayvancılık merkezlerinden biridir. 2024 yılı verilerine göre tarım ve hayvancılık sektöründe elde ettiği başarılar, ilin ekonomik yapısında bu iki alanın ne denli önemli bir yer tuttuğunu göstermektedir.
Tarımsal Yapı ve Üretim Potansiyeli
Çanakkale’de toplam 47.290 tarımsal işletme bulunmakta, bu işletmelerin ortalama büyüklüğü 70,1 dekar ile Türkiye ortalamasının üzerindedir. Tarımsal işletme başına düşen parsel sayısı ise ortalama 11 adettir. Ancak bu işletmelerin yalnızca %47’si Çiftçi Kayıt Sistemi’ne kayıtlıdır.
İlin ekili-dikili alanı 297.289 hektar olup, bunun 182.507 hektarı (%61,4) kayıtlı üretim alanıdır. Çanakkale’de küçük ve parçalı tarım arazilerinde üretim yapan çiftçiler, genellikle geçimlik düzeyde tarım yapmaktadır. Bu durum, üretici gelirlerinin sınırlı kalmasına neden olmaktadır.
Sulu Tarımda Türkiye Ortalamasının Üzerinde
Çanakkale, modern sulama tekniklerinde örnek illerden biridir. Türkiye genelinde tarım arazilerinin %19,5’inde sulu tarım yapılırken, bu oran Çanakkale’de %26’dır. Sulanabilir alanların %75’i aktif olarak sulanmaktadır.
Özellikle sebze ve meyve üretiminde kullanılan basınçlı sulama sistemleri (damla ve yağmurlama) yaygınlaşmış, bu alanlardaki kullanım oranı %92’yi geçmiştir. Kapalı borulu sistemlerle kurulan yeni sulama altyapısı sayesinde hem verim artmış hem de su tasarrufu sağlanmıştır.
Ürün Yelpazesi ve Zeytincilik
İlde yetiştirilen başlıca ürünler arasında domates, çilek, biber, kavun, karpuz, patlıcan, fasulye ve zeytin yer almaktadır. Özellikle zeytincilik ve zeytinyağı üretimi, hem ekonomik hem de kalite açısından ön plana çıkar.
Çanakkale’de zeytinyağı üretimi, ilin tamamında modern kontini ve yarı kontini tesislerde yapılmakta olup, üretilen yağlar yüksek kalite değerleriyle pazarda kendine yer bulmaktadır. Organik tarım ve iyi tarım uygulamalarının yaygınlaştığı Ezine, Ayvacık, Gökçeada ve Bayramiç gibi ilçeler, bu konuda dikkat çeken bölgelerdir.
Süt Üretimi ve Ezine Peyniri
Hayvancılık, özellikle süt üretimi bakımından ilin önde gelen sektörlerinden biridir. İlde günlük ortalama 1.607 ton süt, 693 adet süt soğutma tankı aracılığıyla toplanmakta ve işlenmek üzere süt fabrikalarına gönderilmektedir.
Ezine, Ayvacık ve Bayramiç yörelerinde üretilen koyun, keçi ve inek sütlerinin karışımından elde edilen Ezine Peyniri, Çanakkale’nin marka ürünüdür. Bu peynir, yalnızca Türkiye’de değil, uluslararası pazarda da adından söz ettirmektedir.
Damızlık Hayvancılıkta Güçlü Altyapı
İlde bulunan süt sığırlarının %77’si Saf Kültür Irkı, süt keçilerinin %65’i ise Türk Saaneni ırkından oluşmaktadır. Özellikle Türk Saaneni keçisi, hem verim hem de adaptasyon açısından Türkiye’nin en değerli süt keçisi ırklarından biridir.
Çanakkale, bu alandaki damızlık üretimiyle ülkemizin en önemli merkezlerinden biri olma özelliğine sahiptir.
Küçük İşletmelerin Sorunları ve Destek Politikaları
Hayvancılık işletmelerinin yaklaşık %80’i 5–20 başlık küçük ölçekli aile işletmelerinden oluşmaktadır. Bu da mekanizasyon, özellikle süt sağım üniteleri gibi ekipmanların kullanımında zorluk yaratmakta, maliyetleri artırmaktadır.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın uyguladığı projeler ve sıfır faizli kredi destekleri, bu küçük işletmelerin kapasitelerini artırmalarına yardımcı olmaktadır. Bu desteklerle birlikte daha verimli, daha profesyonel hayvancılık işletmelerinin kurulması hedeflenmektedir.
Kooperatifçilik ve Örgütlü Yapı
Çanakkale, 369 tarımsal kooperatif ile yerleşim yeri bazında %63’lük bir örgütlenme oranına sahiptir. Bu kooperatifler özellikle süt pazarlaması ve soğuk hava depolama gibi konularda etkili olurken, yaş meyve ve sebzenin pazarlanmasında henüz yeterince aktif değildir.
Ancak sahip olunan altyapı, bilinçli üretici kitlesi ve güçlü ürün çeşitliliği ile bu alanda da ilerleme potansiyeli yüksektir.
Sonuç: Üreten ve Gelişen Bir Tarım Kenti
Çanakkale, modern tarım uygulamaları, kaliteli hayvancılık üretimi ve zengin ürün çeşitliliğiyle ülke tarımının yükselen yıldızlarından biridir. Tarımsal üretimde sürdürülebilirlik, kalite ve verimlilik ilkeleriyle yoluna devam eden bu bereketli topraklar, ülkemiz için büyük bir değerdir.
Kaynak: Çanakkale İl Tarım ve Orman Müdürlüğü – 2024 Brifing Raporu
Hazırlayan: Hüseyin Aşkı (Tarım Teknikeri)
Yorumlar
Yorum Gönder